بزرگمرد کوچک
داستین هافمن با ۱۶۶ سانتیمتر قد، دماغی نسبتا دراز و چشمهایی نسبتا ریز، نماینده نسلی از بازیگران است که هنرپیشههای خوشسیما و خوشهیکل هالیوود را به چالش کشیدند و نشان دادند بازیگری، هنر است و به جذابیتهای ظاهری مربوط نمیشود. این هنرپیشه توانا به تازگی ۷۵ ساله شده و برایش بزرگداشت گرفتهاند.
داستین هافمن از آن دسته بازیگرانی است که نقشهایی دشوار و بسیار متفاوت را بازی کرده است. شاید از این جهت به آلپاچینو شبیه باشد ولی خیلیها او را از پاچینو هم بالاتر قرار میدهند.
داستین هافمن در نقش اسیر جنگی، بیمار عقبمانده، تبعیدی و حتی در قالب یک زن هنرنمایی کرده است. خودش گفته میتواند در هر نقشی بازی کند، «حتی در نقش یک گوجه فرنگی»!
در حسرت موفقیت
داستین هافمن متولد ۸ اوت ۱۹۳۷ است. پدرش همیشه دوست داشت پسرش را در لباس پزشک ببیند، اما هافمن روح ناآرامی داشت و یکجا بند نبود. او ابتدا در رشته پزشکی درس خواند، اما پس از مدتی تحصیل را رها کرد و به شغلهای مختلفی مثل دستیاری روانپزشکی، پیشخدمتی، ظرفشویی، تایپیستی و روزنامهفروشی پرداخت تا اینکه به هنرستان «موسیقی و هنر» لسآنجلس راه یافت.
البته قبل از رفتن به نیویورک در چند نقش ساده روی صحنه تئاتر رفت و بعد از عدم احساس موفقیت، مدتی بازیگری را رها کرده بود.
با این حال فهمید جز بازی در فیلمهای سینمایی آرزویی ندارد. او در حسرت پیشرفت و ترقی بود و عقیده داشت تنها سینماست که میتواند درهای موفقیت را به رویش باز کند. در کالیفرنیا در یک مدرسه بازیگری ثبتنام کرد و سپس وارد آموزشگاه «اکتورز استودیو» شد که گروهی از برجستهترین بازیگران سینما و تئاتر آمریکا همچون مارلون براندو، جیمز دین و پل نیومن در آن پرورش یافتهاند.
داستین هافمن پس از کوچ به نیویورک با دو نفر دوست و همخانه شد که بعدها مثل او هنرپیشگانی مشهور شدند: جین هکمن و رابرت دووال. هر سه جوان در فقر و دشواری زندگی میکردند و با این حال رویاهایی بزرگ در سر داشتند. داستین هافمن درباره این دوره از زندگیاش اعتراف میکند که تا ۳۱ سالگی با درآمدی زیر خط فقر زندگی میکرده است.
پایان شب سیه
او گاه نقش کوچکی در فیلمها و سریالها ایفا میکرد که درآمد آن به سختی هزینه زندگی ساده و محقر او را تامین میکرد. هافمن میگوید: «در آن دوره از تلاش و تقلای فراوان ناامید شده بودم و حتی قصد داشتم کار سینما را رها کنم و به دنبال حرفهای دیگر بروم، اما ناگهان فرصتی استثنائی زندگیام را تغییر داد.»
هافمن به تلاشهایش ادامه داد و چند سال روی صحنه ظاهر نشد تا در این مدت به تحصیل و فعالیت در استودیوی بازیگران لیاستراسبرگ بپردازد و تواناییها و آموختههایش را افزایش دهد. وقتی در اواخر دهه ۱۹۶۰ وارد سینما شد، کمتر کسی فکر میکرد با این جثه نحیف و بینی دراز، بتواند به یکی از بازیگران ماندگار و صاحبسبک سینمای آمریکا تبدیل شود.
زمانی که پا به سینما گذاشت، کلینت ایستوود با وسترنهایش غوغا میکرد، رابرت دنیرو و آلپاچینو هر یک با نقشهای بزرگی که ایفا کردند، استعداد فوقالعاده خود را به رخ کشیدند و هافمن فهمید در چه شرایط حساسی وارد سینما شده.
آغاز موفقیتها در سینما
داستین هافمن هرگز شمایل یک قهرمان هالیوودی را نداشته است. قد کوتاه، تندتند حرف زدن و بالا و پایین پریدنهایش، هیچ ربطی به وقار و خوشپوشی بازیگران طلایی سینمای آمریکا ندارد. او بازیگری میکند و کاری ندارد در فیلم، قرار است قهرمانی خوشلباس و موقر باشد یا یک گدای خیابانی.
او پس از بازی در فیلمهای «فارغالتحصیل» (۱۹۶۷) و «بزرگمرد کوچک» خود را به عنوان یک بازیگر توانا و پولساز تثبیت کرد. «بزرگمرد کوچک» به کارگردانی آرتور پن نشان داد داستین هافمن با وجود جثه کوچکش، بازیگری بزرگ، جسور و تواناست. او در این فیلم زندگی پرماجرای یک سرخپوست را از ۱۷ سالگی تا ۱۱۶ سالگی بازی کرده است.
حضور داستین هافمن و افرادی نظیر او باعث شد دیگر کسی برای بازیگران پرفیس و افاده، تره هم خرد نکند! سینما حالا بازیگرانی داشت که میتوانستند در هر نقشی بازی کرده و خود را مدام تکرار نکنند. هافمن هم در هر نقشی ظاهر میشد، از یانکی عجیب و غریب «بزرگمرد کوچک» گرفته تا شخصیت زننمای فیلم «توتسی»، از جوان آسمانجُل «کابوی نیمهشب» تا مرد رو به زوال «کریمر علیه کریمر»، از دونده به انتها رسیده فیلم «ماراتن من» تا جوان سرگشته «فارغالتحصیل» و زندانی و تبعیدی فیلم «پاپیون» و… و البته بیمار عقبمانده فیلم «مرد بارانی».
هافمن از زندگی میگوید
داستین هافمن از سالهای زندگیاش با شیفتگی و احترام یاد میکند. او با وجود سختیهای زیادی که کشیده، معتقد است تجربیات زندگی به شناختش از بازیگری و درک نقشها کمک فراوانی کرده است.
برای او که ۶ فرزند دارد، هر فیلم به منزله فرصتی است تا تجربیاتش را در اختیار جوانان بگذارد. یکی از توافقات هافمن با همسرش لیزا، این بوده که تا جای ممکن از پذیرفتن نقشهای نهچندان معتبر و مستحکم خودداری کند و انرژی و توانایی خود را برای بازی در فیلمهای مناسب نگه دارد.
به همین دلیل از همسرش تشکر میکند که همواره در شرایط سخت به یاریاش شتافته. هافمن البته میگوید در زندگی خصوصیاش هرگز نتوانسته با وقایع هولناک رخ داده، به سرعت کنار بیاید: «دوست دارم به هر طریقی که شده، از وقوع اتفاقات ناگوار جلوگیری کنم. در این سن و سال دیگر مایل نیستم با اندوه زندگی کنم، اما مشکلات را به عنوان بخشی از زندگیام پذیرفتهام.»
داستین ۷۵ ساله درباره تفاوت امروز و دیروزش هم میگوید: «ما در جوانی تصمیم داشتیم با یک شرکت تئاتری کوچک قرارداد خونی امضا کنیم و تا ابد برای آنها روی صحنه برویم.
ما اینطور شروع کردیم و اکنون با وجود همه این جوایزی که دریافت کردهام و با اینکه در دوران سالخوردگی دیگر از انرژی جوانیام خبری نیست، اما هنوز شور و شوق تجربه کردن در این حرفه را دارم و به نقشهای پیشنهادی فکر میکنم. تا زمانی که این احساس در من هست، با تمام تلاش ادامه میدهم و مطمئن باشید روزی که این احساس دیگر وجود نداشته باشد، داستین هافمنی وجود نخواهد داشت.»
فصلی از یک گفتوگو:
آدم طماعی نیستم
چرا برخلاف روحیه پرشر و شوری که دارید، همیشه نقش آدمهای رنجکشیده را بازی میکنید؟
من نباید خودم را در فیلمهایم بازی کنم. البته به آن غلظتی هم که میگویید نیست. این روحیه به قول شما پرشر و شور را در فیلمهایی چون «توتسی»، «هوک» و حتی «مرد بارانی» هم تسری دادهام. * یک نکته جالب در مورد شما این است که نقشهای تکراری بازی نمیکنید.
چون آدم فروتنی هستم، حرف شما را قبول میکنم! البته همسرم روزی به من گفت تو همهجور نقشی بازی کردهای، غیر از نقش حیوان! اگر چنین پروژهای سراغ دارید، حتما خبرم کنید! چون رضایت خانواده برایم خیلی مهم است. (میخندد)
نظرتان درباره یک جایزه اسکار دیگر چیست؟
دو تا در خانه دارم. آدم طماعی نیستم، ولی اینکه روی آن سکوی کذایی بروی و چند ثانیه صحبت کنی و ووپی («ووپی گلدبرگ» مجری مراسم) هم چند تا متلک بارت کند خیلی وسوسهانگیز است.
دلتان میخواست هنرپیشه نبودید؟
در آن صورت، روزی به من میگفتید دلت نمیخواست هنرپیشه بودی؟
موفقیتها و جوایز
نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد، به دلیل بازی در فیلم «فارغالتحصیل» در سال ۱۹۶۷
نامزد دریافت اسکار بهترین بازیگر مرد به دلیل بازی در فیلم «کابوی نیمهشب» در سال ۱۹۶۹
نامزد دریافت اسکار بهترین بازیگر مرد به دلیل بازی در فیلم «لنی» در سال ۱۹۷۴
نامزد دریافت اسکار بهترین بازیگر مرد به دلیل بازی در فیلم «توتسی» در سال ۱۹۸۲
برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد به دلیل بازی در فیلم «کریمر علیه کریمر» در سال ۱۹۷۹
برنده اسکار بهترین بازیگر مرد به دلیل بازی در فیلم «مرد بارانی» در سال ۱۹۸۸
فیلمهای مشهور داستین هافمن
توتسی (۱۹۸۲)
اعتماد (۲۰۰۳)
سگ را بجنبان (۱۹۹۷)
بیلی باتگلیت (۱۹۹۰)
پاپیون (۱۹۷۳)
بوفالوی آمریکایی (۱۹۹۶)
مسیر مهتابی (۲۰۰۲)
در جستجوی ناکجاآباد (۲۰۰۴)
سگهای پوشالی (۱۹۷۱)
فارغالتحصیل (۱۹۶۷)
کابوی نیمهشب (۱۹۶۹)
مرد بارانی (۱۹۸۸)
ملاقات با فاکرها (۲۰۰۴)
همه مردان رییسجمهور (۱۹۷۶)
هیات منصفه فراری (۲۰۰۳)
بزرگمرد کوچک (۱۹۷۰)
کریمر علیه کریمر (۱۹۷۹)
دونده ماراتن (۱۹۷۶)
