کارت کسبوکار یا کارت ویزیت (Business Card) به زبان ساده ابزاری برای معرفی شما و پلی برای ارتباط دیگران با شماست. تنها وظیفۀ کارت ویزیت همین است؛ نه بیشتر و نه کمتر. کارت ویزیت قرار نیست مانند آگهی تلویزیونی یا موشنگرافیک خدماتی را معرفی کند، بلکه قرار است اطلاعات شما را بهعنوان شخص یا نمایندۀ یک کسبوکار، در سادهترین و دردسترسترین شکل ممکن در اختیار مخاطب قرار دهد.
پلهای ارتباطی که روی کارت ویزیت مینویسید برای ارتباطگرفتن با شماست. یادتان نرود که باید پاسخگوی کسانی باشید که به آنها کارت ویزیت دادید.
جالب است بدانید که دیکشنری آمریکایی Webster’s کارت ویزیت را کارتی معنی میکند که حاوی اطلاعاتی مثل نام و آدرس کسبوکار یا مسئول کسبوکار باشد.
کارت ویزیت بهطور مستقیم برای بازاریابی و پرسونال برندینگ شما استفاده نمیشود. اما ازآنجاکه احتمال دارد شما کارت ویزیت را اولینبار به افرادی دهید که قبلاً با آنها ارتباطی نداشتید و باز هم ازآنجاکه در اولین برخورد (First impression)، نحوۀ دادن کارت ویزیت، جنس و کیفیت کارت ویزیت و میزان خلاقیت در طراحی کارت ویزیت مهم است، میتواند بهطور غیرمستقیم در بازاریابی و پرسونال برندینگ شما تأثیرگذار باشد و در ذهن مخاطب حک شود.
اگر کارت ویزیت شما کیفیت خوبی نداشته نباشد، میتواند این تصور را در ذهن مخاطبتان ایجاد کند که شما یا کسبوکار شما، دانش یا خدمات بیکیفیتی ارائه خواهید داد. همچنین کارتهای ویزیتی که این وضعیت را دارند خیلی زودتر از کارت ویزیتهای دیگر دور انداخته شده و به دست فراموشی سپرده میشوند.
برخلاف ذهنیت عموم جامعه، کارت ویزیت بهنسبت سایر روشهای بازاریابی و پرسونال برندینگ، یکی از ارزانترین و اثرگذارترین روشهای بازاریابی و پرسونال برندینگ است. بسیاری مواقع داشتن کارت ویزیت نشانۀ شخصیت و حرفهای و اجتماعی بودن شما محسوب میشود.
البته در انتخاب عناوین خود هم باید دقت کنید؛ چون این عناوین معنی دارند و ممکن است براساس آن قضاوت شوید. خلاصه هرکسی از راهی به دنبال این است که کارت ویزیتی خوب و خلاقانهای داشته باشد. پس شما هم سعی کنید از این غافله عقب نمانید.
باتوجهبه سلیقه، خلاقیت و قدرت مالی صاحب کارت ویزیت، کارت ویزیت میتواند از اشیای مختلفی مانند کاغذ، چوب، فلز، پلاستیک و… ساخته شود؛ ولی رایجترین و معمولیترین کارت ویزیتها از جنس کاغذ و مقوا هستند. نمونههایی از جنسهای مرسوم که در چاپ کارت ویزیت استفاده میشود عبارت است از: کارت ویزیت لمینیت (براق و مات)، کارت ویزیت کتان، کارت ویزیت سلفون (مات و براق)، کارت ویزیت گلاسه و کارت ویزیت PVC و انواع دیگر . هرکسی به نحوی دنبال پرسونال برندینگ خود است؛ از کارت ویزیت گرفته تا لباسپوشیدن و طراحی سایت و… .
گاهی اوقات هم یک خلاقیت در طراحی، کلاً جنس معمولی کارت ویزیت شما را نادیدهگرفته میکند. 
تاریخچۀ کارت ویزیت
سابقۀ استفاده از کارت ویزیت در چین به قرن ۱۵ و در اروپا به قرن ۱۷ برمیگردد. اولین کارت ویزیتها در فرانسه پدید آمدند. اندازۀ کارت ویزیتهای اولیه بهاندازۀ ورقهای پاسور بود که ملاقاتکنندهها اطلاعاتشان را به همراه امضایشان روی کارتها مینوشتند. با گذر زمان شکل و شمایل کارتهای ویزیت تغییر کرد و بعضی مواقع بهعنوان کارت دعوت هم از آنها استفاده میشد. اولین دورۀ کارت ویزیت در دوران سلطنت لوئی ۱۴، لی روی سلیل (Le Roi Soleil) در فرانسه بوده است. لوئی چهاردهم، پادشاه فرانسه، در سال ۱۶۳۸ در سنجرمن فرانسه به دنیا آمد.
در گذشته افراد مهمی مانند شاهزادگان و اشرفزادهها و خانزادهها و… برای ملاقات با اشخاص مهم دیگر، کاغذ یا چیزی شبیه به آن را پیش از ملاقات برای فرد ملاقاتشونده میفرستاند تا خودشان و سوابقشان را به مخاطب معرفی کرده و با او قرار ملاقات رسمی بگذارند. یا مثلاً چینیها در قرن ۱۵ از کارت ویزیت بهمنظور اعلام قصد افراد سرشناس برای ملاقات با افراد یا بازدید از مکانهای مهم استفاده میکردند.
از سوی دیگر صاحبان اماکن مهم تجاری یا سیاسی نیز با مطالعۀ کارت ویزیتهای دریافتی میتوانستند دربارۀ جایگاه و اهمیت فردی که خواهان ملاقات شده بود قضاوت کرده و تصمیم بگیرند که او را به حضور بپذیرند یا نه. این کار درواقع همان اولین برخورد با طرف مقابل بوده که شخص ملاقاتکننده از خود به ملاقاتشونده ارائه میداده.
تاریخچۀ نمونههای امروزیتر کارت ویزیت را باید در قرن ۱۷، در انگلستان جستوجو کرد که بازرگانان و تجار برای تبلیغات و نشاندادن مکانهای کسبوکار خود به مشتریان، از آن استفاده میکردند.
چاپ افست توانست روشی ایجاد کند که هزینهها را در حجمهای پرینت بالا کاهش دهد. این چاپ در دهۀ هفتاد و در انگلیس استفاده شده و بعد به سایر نقاط دنیا منتقل شد. این تکنیک هنوز هم در دنیا و ایران استفاده میشود و هزینۀ نگهداری از دستگاههای آن هم بسیار کم است.
اطلاعات درجشده در کارت ویزیت
کارت ویزیت انواع مختلفی دارد. مثلاً کارت ویزیت میتواند شخصی باشد یا تجاری. کارت ویزیت شخصی برای معرفی خودتان استفاده میشود و کارت ویزیت تجاری علاوهبر معرفی خودتان، به معرفی کسبوکارتان نیز میپردازد.
اطلاعات درجشده در کارت ویزیت معمولاً شامل نام و نام خانوادگی، شماره تماس، ایمیل شخصی یا سازمانی، نام کسبوکار، لوگوی کسبوکار و آدرس سایت شخصی یا کسبوکار است. بهتر است کارت ویزیت، ساده و مختصر و مفید باشد، بهطوریکه مخاطب بتواند با اولین نگاه و حدوداً زیر ۱۰، ۱۵ ثانیه تمام اطلاعات لازم را با چشمهایش اسکن کند و ببیند.
یادتان نرود که هرچه اطلاعات درجشده در کارت ویزیت سادهتر و مختصرتر و مفیدتر باشد، شانس اینکه بهتر در ذهن مخاطب حک بشود بیشتر خواهد بود.
تحقیقی که سایت Forbes منتشر کرده نشان داد که ۸۵درصد از مخاطبهای او برای برقراری رابطههای ماندگار و نتیجهبخش، صحبت رو در رو را ترجیح میدهند. این نوع تعاملات برای برقراری ارتباطهای باکیفیت و حرفهای سودمند است. همچنین برای داشتن گفتوگوهای عالی با افرادی که علاقه و مهارت و هدف مشابه دارند، مناسب است.
شما هم یادتان باشد وقتی گفتوگو با شخصی را شروع کردید، دادن کارت ویزیت را فراموش نکنید. شما میتوانید در هر فرصتی مانند جلسۀ کاری، مهمانی خانوادگی، نمایشگاه الکامپ و… کارت ویزیت خود را به مخاطبانتان بدهید. این کار هم به گسترش ارتباطات شخصی و کاریتان کمک خواهد کرد و هم به سبب ارائۀ روشهای ارتباط با شما، سبب حفظ ارتباط دیگران با شما خواهد بود.
چگونه کارت ویزیت دهیم؟
نحوۀ ارائۀ کارت ویزیت بسیار مهم است و خیلی اوقات این لحظۀ حساس نادیده گرفته میشود. آگاهی از آداب و نحوۀ تبادل کارت ویزیت، فقط یکی از اقدامات سودآور برای شما یا کسبوکارتان است. نکاتی که در ادامه به آنها اشاره میکنم، فقط آدابی کلی برای دادن و گرفتن کارت ویزیت است که خیلیوقتها بنا به شرایط و فضایی که داخل آن هستید و نوع ارتباطی که برقرار میشود، ممکن است تغییر کند. لب کلام اینکه نکاتی که گفته میشود وحی منزل نیست و شما میتوانید قواعد خاص خودتان را برای دادن و گرفتن کارت ویزیت داشته باشید.
هرطور با کارت ویزیت خود برخورد کنید، دیگران نیز به همان صورت با کارت ویزیت شما رفتار میکنند. اگر آن را بدون مقدمه به دیگران بدهید، آنها نیز بدون مقدمه آن را دور میاندازند! و برعکس، اگر بعد از مدتی مکالمه و زمینهسازی و شکلگیری ارتباطات اولیه کارت ویزیت خود را در موقعی درست به شخص مقابل بدهید، طرف مقابل نیز در نگهداری کارت ویزیت شما دقت میکند تا مبادا آن را گم کند و دیگر نتواند بهسادگی با شما در ارتباط باشد. در ادامه میتوانید نکاتی برای ارائۀ کارت ویزیت بخوانید.
بدون کارت ویزیت از خانه بیرون نروید.
هیچوقت بدون کارت ویزیت از خانه خارج نشوید؛ چون هر لحظه ممکن است نیاز باشد به کسی کارت ویزیت بدهید. غیرحرفهایترین جملاتی که میشود به کسی گفت این است: «متأسفانه آخرین کارت ویزیتم را به فرد دیگری دادم» یا «عذر میخوام، کارت ویزیت همراهم نیست.»
کارت ویزیت را گم نکنید.
دقیقاً بدانید که کارت ویزیت خود را در کجا قرار میدهید. کسی که مدام از کت به شلوار و از جیب به کیف دنبال کارت ویزیت خود میگردد، بهسرعت حس سردرگمی را به مخاطب منتقل میکند.
کارت ویزیت را در محل مناسب نگهداری کنید.
کارتها ویزیت خود را در محل مناسبی نگهداری کنید تا به آنها آسیبی وارد نشود. برای این کار میتوانید از کیفهای مخصوص کارت ویزیت یا کیف پول استفاده کنید.
کارت ویزیت مچاله و… را به کسی ندهید.
هیچوقت کارت شکستهشده، مچالهشده یا چروک را که رنگ و روی آن رفته است به کسی ندهید؛ چون این مسئله میتواند بر برندینگ شخصی یا تجاریتان تأثیر منفی بگذارد.
کارت ویزیت را به شکل سر و ته به کسی ندهید.
وقتی در حال دادن کارت ویزیت به مخاطبتان هستید، حتماً اطلاعات روی کارت به سمت مخاطب باشد تا بتواند آن را بهراحتی بخواند و به چرخاندن آن نیاز نباشد و وقت او هم تلف نشود.
اطلاعات روی کارت ویزیت را پنهان نکنید.
هنگام ارائۀ کارت ویزیت دستتان را روی اطلاعات کارت نگذارید تا مخاطب هنگام گرفتن بتواند اطلاعات روی کارت ویزیت را بخواند.
هیچوقت روی کارت ویزیت چیزی ننویسید.
هیچوقت روی کارت ویزیتی که به کسی میدهید چیزی با خودکار و ماژیک و… ننویسید. این کار نوعی بیتوجهی به کارت ویزیت خود است.
کارت ویزیت را بین انگشتانتان قرار ندهید.
ارائۀ کارت ویزیت با دو انگشت نشانۀ قدرت و بهرخکشیدن شرکت توسط شماست و این نوع دادن کارت ویزیت معمولاً برای ارائه به یک فرد عادی صورت میگیرد و اطمینان فرد از نوع کارت ویزیت و نوشتههای آن را القا میکند.
کارت ویزیت را با دو دست تقدیم کنید.
دادن کارت ویزیت با دو دست و با احترام شیوهای است که مردم ژاپن از آن استفاده میکنند و کمکم بین ایرانیان هم رواج پیدا کردهاست. محترمانهترین شکل دادن کارت ویزیت به مخاطبان، نشانگر ارزشمندبودن فرد مقابل و احترام زیاد به اوست.
کارت ویزیت را با دو دست و همراه با جملات بفرمایید، خواهش میکنم و… تقدیم کنید.
در همین خصوص کاربری در توییتر به نام سوگند تجربهاش را میگوید: «وقتی یه ژاپنی بهتون کارت ویزیتش رو میده، قبل از اینکه بذارین تو جیبتون حتماً جلوی روش بخونینش و اسمش رو تکرار کنین، وگرنه بهش برمیخوره و ممکنه با روش کنجوتسو به ۷ قسمت مساوی تقسیمتون کنه.»
کارت ویزیت تراکت تبلیغاتی نیست.
در قرار و ملاقات کاری رسمی و هنگام تبادل کارت ویزیت بهتر است این کارت فقط به افرادی داده شود که ارتباط کلامی با آنها برقرار شده است. از چرخیدن در مجالس کاری و مهمانیها و… و دادن کارت ویزیت بهصورت تراکت تبلیغاتی باید خودداری شود. چنین کاری این حس را به مخاطب میدهد که کارت شما ارزش زیادی ندارد.
با کارت ویزیت دست ندهید.
موقع دستدادن با طرف مقابل از قراردادن کارت ویزیت در کف دست خود خودداری کنید؛ چون احتمال دارد کارت ویزیت شما بشکند، چروک شود یا با عرق دست کثیف بشود.
با دست تخصصیتان کارت بدهید.
دادن کارت با دست راست یا دست چپ فرقی ندارد. اگر شما راستدست هستید، باید با دست راست کارت ویزیت خود را به مخاطب بدهید و اگر چپدست هستید با دست چپ. البته عدهای معتقدند کارت ویزیت حتماً باید با دست راست داده شود، حتی اگر چپدست هستید.
کاری کنید از شما کارت ویزیت درخواست کنند.
بهترین حالت برای دادن کارت ویزیت موقعی است که اشتیاق را در مخاطب خود به وجود آورده باشید تا خود او از شما درخواست کارت ویزیت کند. باید یاد بگیرید که چطور خودتان را در ۳۰ ثانیه (معرفی آسانسوری)، بهصورت مختصر، اما اثرگذار معرفی کنید. برای این کار حتماً از قبل تمرین کنید.
کارت ویزیت خود را خطخطی نکنید.
اینکه اطلاعات روی کارت ویزیت خود مانند شماره تلفن، ایمیل و… را خط زده باشید و اطلاعات جدید روی آن یادداشت کرده باشید اصلاً حرفهای نیست. هرکسی که حداقل یکبار کارت ویزیت چاپ کرده باشد میداند که چاپ کارت ویزیت جدید برای شما دردسر و هزینۀ خیلی سنگینی نخواهد داشت.
کارت ویزیت را بهروز کنید.
کارت ویزیت خود را بهروز نگه دارید. وقتی هریک از اطلاعات روی کارت ویزیت تغییر میکند، بهتر است هرچه زودتر به چاپ مجدد کارت ویزیت اقدام کنید.
چگونه کارت ویزیت بگیریم؟
کارت ویزیت را پنهان نکنید.
درصورتیکه از کسی کارت ویزیت گرفتید اول نام و نام خانوادگی، سمت کاری و اسم شرکت روی آن را بخوانید یا حداقل به کارت ویزیت او نگاهی بیندازید. همچنین بهتر است اطلاعات روی کارت ویزیت او را بلند بخوانید تا طرف مقابل احساس اهمیت دریافت کارت را از سمت شما دریافت کند و سپس کارت را در کیف یا جیبتان بگذارید. بههیچوجه خیلی سریع و بدون نگاهکردن به کارت ویزیت طرف مقابل، آن را در جیب یا کیفتان نگذارید.
کارت ویزیت طرف مقابل را خطخطی نکنید.
هیچوقت روی کارت ویزیت طرف مقابل چیزی با خودکار و ماژیک و… یادداشت نکنید. این کار بیاحترامی به طرف مقابل است، مگر اینکه مرتبط باشد. مثلاً اگر کسی از شما بخواهد که نسخهای از کتاب خود را برایش ارسال کنید، مشکلی ندارد اگر پشت کارت بنویسید «ارسال کتاب»؛ اما ننویسید «دیدار خوب با نمایندۀ سازمان ایکس!» این کار را در منزل یا محل کار و به دور از چشم انجام دهید.
کارت ویزیت را با احترام بگیرید.
موقع دریافت کارت ویزیت باید آن را با احترام با یک یا دو دســت از طرف مقابل بگیرید.
کارت ویزیت خلال دندان نیست.
در مقابل شخصی که کارت ویزیت خود را به شما داده با کارت ویزیت او بازی نکنید. خیلی اوقات میبینیم فرد شروع به بازیکردن و گاهی پارهکردن کارت میکند و حتی بعضی از دوستان کارت ویزیت را با خلال دندان اشتباه میگیرند.
دربارۀ کارت ویزیت اظهار نظر کنید.
سعی کنید وقتی کارت ویزیتی از کسی گرفتید، نظری راجع به آن بیان کنید. به طراحی، چاپ، لوگو، نام شرکت یا برخی اطلاعات دیگر آن دقت کنید. این کارِ شما به کارت ویزیت طرف مقابل ارزش میدهد.
برای گرفتن کارت ویزیت حمله نکنید.
برای گرفتن کارت ویزیت حمله نکنید. منتظر بمانید تا طرف مقابل کارت ویزیت خود را به شما بدهد. اگر کارت ویزیت را نداد، خودتان از او درخواست کنید.
نام و نام خانوادگی طرف مقابل را بخوانید.
برای اینکه هم یختان باز شود ، هم ارتباط کلامی بهتری با طرف مقابل برقرار شود، بعد از گرفتن کارت ویزیت طرف مقابل، نام یا نام خانوادگی او را از روی کارت بخوانید و باتوجهبه سن و نوع رابطهتان او را به اسم کوچک یا فامیل صدا بزنید.
