غالباً از این عناوین چندان مطابق با معنی واقعی آنها استفاده نمیشود. برای همین تصمیم گرفتیم به تفاوتها و شباهتها و ویژگیهایی که هرکدام در اجرا دارند نگاهی بیندازیم تا برای شما هم بهتر جا بیفتد. شاید در ادبیات فارسی هر گردی گردو نباشد، اما در زبان انگلیسی هر سبکی از دور هم جمع شدن را مشتقی از کلمۀ گردهمایی (Gathering) میدانند و به نوعی کلمۀ مادر است. در ادامه به تعریف هر عنوان و ویژگیهای آن میپردازیم که میتوانید آنها را مطالعه کنید.
گردهمایی (Gathering)
کلمۀ «Gathering» همیشه بهمعنی جلسه، نشست یا ملاقات رسمی نیست، بلکه دیدار دو دوست بعد از مدتی زیاد هم نوعی گردهمایی یا گردهمآمدن برای انگلیسیزبانها به حساب میآید. گردهمایی لزوماً مانند نشست یا «Meeting» موضوع و هدف خاصی را دنبال نمیکند و به هر نوع اجتماعی نیز اطلاق میشود. پس میتوان آن را همردۀ کلمۀ نشست و حتی بالاتر قرار داد. این واژه در فارسی بهمعنی جلسه، نشست، انجمن، ملاقات و همایش به کار رفته است.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۲ نفر تا ۲هزار نفر و بیشتر؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: متغیر (از بسیار کم تا بسیار زیاد)؛
- میزان صمیمیت: بسیار کم تا بسیار زیاد؛
- مدت برنامه: یک تا چند روز؛
- مثال: گردهمایی اینفلوئنسرهای اینستاگرام.
نشست (Meeting)
نشست یا همان میتینگ به هر نوع اجتماع دو یا چندنفره در یک محل مشخص و با یک هدف واحد گفته میشود. نشستها را در هر زمان و هر مکان (بدون امکانات بسیار تشریفاتی) میتوان برگزار کرد و معمولاً هم غیررسمی هستند. پس فرقی نمیکند همکار، همدوره و همدانشگاهی باشید یا با هم صبحها به پارک بروید و ورزش کنید. برای بررسی وضعیت و رد و بدل کردن اطلاعات اجتماعی، فرهنگی، کاری، اقتصادی یا حتی برنامهریزی یک مسافرت، به نوعی میتینگ یا نشست با کل اعضا نیاز دارید. در این سبک از اجتماع، قریب به اتفاق شرکتکنندگان صبحت کرده و نظریات خود را ارائه میکنند. میزان صمیمیت در نشستها عموماً از بسیار زیاد (ازآنجاکه افراد آشنایی نسبی قبلی با هم دارند) تا گاهی هم بسیار کم خواهد بود (مانند میتینگ کاری).
- تعداد شرکتکنندگان: ۱۰تا۲۰ نفر؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: خیلی زیاد؛
- میزان صمیمیت: متغیر؛
- مدت برنامه: یک تا چند روز (بسته به سبک نشست)؛
- مثال: نشست خبری سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران.
سمپوزیوم (Symposium)
سمپوزیوم به کنفرانسی گفته میشود که افراد بسیار متخصص در زمینهای خاص گرد هم آمده، دربارۀ موضوعی کاملاً تخصصی بحث میکنند و در آن پیشنهادها و ایدههای نو ارائه میشود. موضوع اختصاصی میتواند شامل تعیین یا تدوین برنامهای خاص برای اجرا در آینده یا موافقت جمعی با آن باشد. هریک از شرکتکنندگان ضمن شنوندهبودن، دربارۀ موضوع سخنرانی میکنند. اما سخنرانیهای اصلی و محوری را استادان برتر حاضر در سمپوزیوم انجام میدهند.
سمپوزیوم مانند مجلۀ تخصصی، مطالبی با موضوع واحد دارد. در سمپوزیوم، افراد حرفهای تلاش میکنند که با تبادل تجربه و بینش، با آخرین پیشرفتهای حوزۀ خود در ارتباط باشند؛ لذا معمولاً روی یک جنبه از حرفۀ خود متمرکز میشوند. محیط سمپوزیومها کاملاً رسمی و علمی است. سطح این نوع اجتماعها (ازنظر اجتماعی و علمی) بسیار بالاست و معمولاً تعداد مشخصی از مجربترین استادان یک علم، در رقابتی دوستانه به رد و بدل کردن نظرها و اندیشههای خود دربارۀ موضوعی منحصربهفرد مشغول میشوند.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۲۰ نفر تا ۱۰۰ نفر و بیشتر؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: بسیار کم؛
- میزان صمیمیت: بسیار کم؛
- مدت برنامه: یکروزه؛
- مثال: سمپوزیوم بایومتریالها و تکنیکهای پیوند استخوان در جراحیهای دهان.
رویداد (Event)
رویداد یا ایونت یا دورهمی به گردهماییای گفته میشود که برگزارکنندۀ آن معمولاً برای برگزاری از طریق رسانههای آنلاین و آفلاین اطلاعرسانی میکند. شرکتکنندگان معمولاً یا از قبل همدیگر را میشناسند یا از قبل با هم آشنایی ندارند. میزان تعامل و صمیمیت در این نوع گردهمایی کاملاً به شرکتکنندگان آن بستگی دارد. همچنین رویدادها را میشود بهصورت آفلاین و آنلاین برگزار کرد. در رویدادها امکان اتفاق چیزهای عجیب و کارهای هیجانانگیز هست؛ مثل جایزهدادن به کسی یا برگزاری مسابقهای و… . البته این موضوع به شرکتکنندگان و میزان صمیمیتشان هم بستگی دارد.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۵تا۳۰ نفر؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: از خیلی کم تا زیاد؛
- میزان صمیمیت: متغیر؛
- مدت برنامه: یک روز؛
- مثال: رویداد آموزشی و تجربی ایده تا عمل در حوزۀ سلامت.
کارگاه (Workshop)
کارگاه یا ورکشاپ به جلساتی گفته میشود که در آن تبادل اندیشه، بحث آزاد و ارائۀ روشهای عملی برای کاربرد یک مهارت جریان دارد. در کارگاه معمولاً تعدادی محدود مشارکت داشته و دربارۀ موضوعی خاص عمیقاً بحث میکنند تا با روند خلاقیت و تولید مثلاً خطمشی یا راهحلی ویژه آشنا شوند. در این نوع گردهمایی، گروهی خاص حضور داشته، کمترین سخنرانی از سوی مدیر برنامه ارائه میشود و درعوض، شرکتکنندگان، در موضوع مشارکت جدی دارند. کارگاه بیش از انتقال دانش، محل انتقال تجربیات و رشد مهارتهاست. در کارگاهِ میزان صمیمیت، معمولاً اشخاص با هم آشنا نبوده و در ابتدا محیط رسمیتر است؛ اما بهدلیل ذات این نوع گردهماییها، افراد در فعالیتهای مشترک درگیر میشوند و صمیمیت میان آنها بیشتر میشود.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۵تا۵۰ نفر (تعداد به حدی افزایش نمییابد که روند آموزش مختل شود)؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: بسیار بالا؛
- میزان صمیمیت: متغیر؛
- مدت برنامه: یک تا چند روز؛
- مثال: کارگاه اثربخشنویسی محتوا.
میزگرد (Roundtable)
میزگرد یا راندتیبل یکی دیگر از آن سبک گردهماییهای علمی و فنی است که در طول زمان برگزاری آن، به افراد شرکتکننده (دورمیزنشین) به یک اندازه زمان برای صحبت و بیان دیدگاههایشان داده میشود. در بعضی از میزگردها «مادریتورها» یا «رهبر جلسه» وجود دارد. بهدلیل نزدیکی افراد به یکدیگر و تعامل بسیار هرکدام در بحث، امکان دورشدن از موضوع و بالاگرفتن بحثهای غیرمرتبط بسیار زیاد است؛ بنابراین وجود فردی کنترلکننده از این مشکلات پیشگیری میکند.
- تعداد شرکتکنندگان: ۵تا۲۰ نفر؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: بسیار بالا؛
- میزان صمیمیت: بسیار کم و خیلی رسمی؛
- مدت برنامه: چند ساعت؛
- مثال: میزگرد تخصصی صاحبان صنایع.
کنگره (Congress)
کنگره به گردهماییهای رسمی گفته میشود که افرادی متعلق به حرفه، فرهنگ، مذهب یا هر گروه خاص، برای بحث و تصمیمسازی گروهی پیرامون موضوعی ویژه و گاه انجام انتخابات جمع میشوند. کنگره معمولاً بزرگتر و رسمیتر از کارگاه، کنفرانس و سمپوزیوم است. در کنگرهها جز اعضای گروه اصلی تشکیلدهنده، معمولاً سازمانهایی نیز بهعنوان اسپانسر حضور دارند. کنگرههای بینالمللی یا جهانی معمولاً با فواصل بیش از یک سال و کنگرههای ملی با فواصل یکساله برگزار میشوند. کنگره چند خصوصیت برجسته دارد:
- تعداد شرکتکنندگان: از ۱۰۰تا۱۰۰۰ نفر و بیشتر؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: از خیلی کم تا زیاد؛
- میزان صمیمت: بسیار رسمی؛
- مدت برنامه: به مدت چند روز؛
- برنامه در فاصلۀ زمانی خاص (اغلب یک، دو یا چندسالانه) تکرارشونده؛
- دارای نشستهای کوچکتر در قالب کارگاه، پانل، کنفرانس و…؛
- مثال: کنگرۀ بینالمللی زیستپزشکی.
مجمع (Convention)
مجمع، کنوانسیون، کانونشن یا همایش ملی یا بینالمللی، بزرگترین نوع گردهمایی است که شامل شکلهای مختلف بحث و همچنین نمایشگاه میشود. این نوع همایش معمولاً بهعنوان آغاز یک برنامۀ مهم تلقی میشود. مثلاً یک کنوانسیون ملی میتواند برای تصویب قانون اساسی برگزار شود یا حتی کنوانسیون گیمرها و بازیهای کامپیوتری، کامیک بوکها، فیلمها و… نیز داریم که معمولاً از کنفرانسها بزرگتر هستند.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۱۰۰تا۱۰۰۰ نفر؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: بالا؛
- میزان صمیمیت: نیمهرسمی و رسمی؛
- مدت برنامه: یک تا چند روز؛
- مثال: کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری.
اجلاس (Conference)
اجلاس یا فراهمایی یا کنفرانس یعنی مجلسی که تشکیل می شود تابرای آن که کسی مطالب علمی، فرهنگی، تاریخی و … را برای دیگران بیان کند. معنی دیگر آن اجتماع و انجمنی تشکیلشده از عدهای معدود برای بحث در مسائل سیاسی، اجتماعی و فنی است.کنفرانس کوچکتر از کنگره است. ضمناً به اجتماع گروهی از متخصصان فن برای شور و بحث در باب مسائل فنی یا اجتماع جمعی از سیاستمداران، رؤسای دولتها و وزیران بهمنظور حل مسائل سیاسی داخلی و بینالمللی نیز کنفرانس گفته میشود.
معمولاً کنفرانسها در سالن اجتماعات برگزار شده و میتواند شامل انواعی از روشهای ارتباطی مثل «میزگرد»، «پانل»، «سخنرانی عمومی» یا «بحثهای پراکندۀ گروهی» در راستای موضوعی واحد باشد. گاه شرکتکنندگان از راه دور، با استفاده از امکانات ارتباطی نوین با هم ارتباط برقرار میکنند که به آن «تلهکنفرانس»، «ویدئوکنفرانس» یا «کنفرانس از راه دور» گفته میشود. همچنین «کنفرانس» به برنامههای آموزشی که برای گروه کوچکی از دانشجویان سطوح پیشرفته برگزار میشود نیز اطلاق میگردد.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۱۰تا۱۰۰ نفر به بالا؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: متوسط و کم؛
- میزان صمیمیت: نیمهرسمی و رسمی؛
- مدت برنامه: یک تا چند روز؛
- مثال: کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی.
کنفرانس ملی
کنفرانسهایی که از نظر علمی و دریافت مقالات یا شرکتکنندگان جنبۀ کشوری داشته و برگزارکنندگان آن حداقل در عرصۀ منطقهای فعالیت کرده یا نتایج آن در عرصۀ ملی قابل ارائهشدن باشد، ملی خواهد بود.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۱۰۰ نفر به بالا؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: کم؛
- میزان صمیمیت: بسیار رسمی؛
- مدت برنامه: یک تا چند روز؛
- مثال: کنفرانس ملی رگولاتوری بلاکچین و رمزارزها.
هماندیشی (Seminar)
هماندیشی یا سمینار نوعی کنفرانس است که برای تبادل نظر گروهی کوچک تشکیل میشود؛ یک یا چند نفر از آنها سخنران و بقیه شنونده هستند. این نوع گردهمایی میتواند شامل جلسات گروهی از دانشجویان سال بالا باشد که تحت هدایت یک استاد، در پژوهش یا مطالعهای جدی حول موضوعی خاص شرکت میکنند یا واحد درسی پیشرفتهای را میگذرانند. در این نوع گردهمایی، نتایج پیشبینیشدهای مورد انتظار است. در سمینار، بیش از تبادل نظر شرکتکنندهها، تجربۀ روش تدریس مدنظر است. این برنامه معمولاً بهصورت خودمانی برگزار شده، روی بخش کوچکی از یک موضوع صحبت میشود و شنوندگان در هر بخش از آن میتوانند سخن گوینده را قطع کرده و سؤال کنند. بههرحال انواع مختلف سمینار وجود دارد؛ ولی اساساً نوعی بحث آزاد برای تقویت مهارتهای اعضاست. این همایش معمولاً در محل سالن کنفرانس یا آمفی تئاتر برگزار میشود.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۱۰ نفر به بالا؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: بسیار بالا؛
- میزان صمیمیت: دوستانه و غیررسمی؛
- مدت برنامه: یک تا چند روز؛
- مثال: سمینار استانی دانشآموزی ریاضی و دستساختههای آن (مقطع متوسطه).
جشنواره (Festival)
جشنواره یا فستیوال به برنامههای شادمانی و سرور در مناسبتهای مذهبی، فرهنگی و گاه برنامههای غیردینی گفته میشود. این نوع جشن اغلب با نمایشگاه و مسابقاتی همراه است و مناسبت آن تکرار میشود. مراسمی تحت عنوان «جشنواره» بدین علت است که برگزارکنندگان آن میخواهند اتفاق مبارکی که مثلاً سال پیش در عرصههای مختلف علمی، هنری، فرهنگی، صنعتی و نظایر آن رخ داده است، امسال معرفی کرده و از آنها تجلیل و تمجید کنند. سخنرانان جشنواره میتوانند در باب موضوع جشنواره، از هر دری سخن گویند. با این تفاوت که مطالب باید به سوی معرفی و تجلیل و تمجید میل داشته باشد.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۱۰۰تا۱۰۰۰ نفر و بیشتر؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: متوسط و خوب؛
- میزان صمیمیت: کاملاً غیررسمی؛
- مدت برنامه: یک تا چند روز؛
- مثال: جشنوارۀ فیلم فجر.
مناظره (Discussion)
مناظره یا دیسکاشن به مذاکره و بحثهای جدی گروهی میگویند. در مواقعی به سخنرانی رسمی نیز دیسکاشن اطلاق میشود. این نوع بحث معمولاً بهصورت فعال و طولانی است و حول محور موضوعی خاص از قبیل علمی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و… صورت میگیرد. هدف از دیسکاشن پیروزی یک طرف نیست، بلکه پیشرفت در موضوع بحث و روشنگری مدنظر است.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۲تا۱۰ نفر؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: خیلی کم (برای ناظران)؛
- میزان صمیمیت: رسمی؛
- مدت برنامه: یک تا چند روز؛
- مثال: مناظرۀ نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری ۹۶٫
جلسۀ عمومی (Convocation)
جلساتی که برای مشاوره، کمیسیون یا جشن، خصوصاً با مشارکت گروهی از اعضای یک دانشگاه یا انجمن تشکیل میشود. گاه این نوع جلسات برای اعطای مدرک برگزار میشود. هنوز عناوین بسیار دیگری وجود دارد که بهدلیل نداشتن کاربرد عمومی، علاقهمندان میتوانند خود دربارۀ آنها تحقیق کنند.
- تعداد شرکتکنندگان: از ۱۰تا۱۰۰ نفر؛
- میزان تعامل شرکتکنندگان: متوسط و کم؛
- میزان صمیمیت: نیمهرسمی و رسمی؛
- مدت برنامه: یک تا چند روز؛
- مثال: جلسۀ عمومی اولیا و تقدیر از دانشآموزان برتر.
چند نکتۀ پایانی…
گذاردن کلمۀ «اولین» یا «نخستین» در کنار کنفرانس، کنگره، جشنواره، گردهمایی، همایش و… اساساً درست نیست. چنانچه برگزاری آن در موعد دیگری با همان اهداف و موضوع تکرار شد، کلمۀ شمارش «دومین»، «سومین» و… را میتوان در جلوی تیتر مراسم اضافه کرد.
معمول شده است برگزارکنندگان اینگونه مجامع در پایان مراسم، قطعنامه یا بیانیهای را منتشر میکنند. قطعنامه یا بیانیه اصولاً محصول یا عصارۀ مطالبی است که بهدنبال و درنتیجۀ این اجتماع و مشورت و گفتوگوها به دست آمده است. اما بین این دو فرق است: «قطعنامه» ناظر بر اجرا و مستلزم پیگیریهای مفاد آن است که بعضاً واجد الزامات حقوقی یا قانونی هم هست؛ اما «بیانیه» سفارشنامه است، توصیه است و فاقد هرگونه الزامات. اگر در پایان مراسم، از واژۀ قطعنامه استفاده شده، باید در مجامع آتی نتایج اجرای قطعنامۀ مجمع قبلی گفته شود. در غیر این صورت بهتر است از واژۀ «بیانیه» استفاده شود.
در پایان باید به این نکته اذعان کرد که فارغ از همۀ انواع عنوانها و تعاریف موجود برای گردهماییها، دو علت اساسی برای اجتماعات حرفهای در همۀ دنیا، به خصوص ایران، قابل تصور است:
- نیاز حرفهایها به تجدید دیدار دوستان، همکاران و همکلاسان: این موضوع معمولاً بهترین عامل کسب انرژی شرکتکنندگان در برنامههای جمعی است.
- اجبار قوانین مصوب به لزوم کسب میزان مشخصی امتیاز بازآموزی: نگارنده خود بارها در کنگرههای خارج از کشور شاهد وجود سیستمهای مختلف بارکدخوان در ورودی سالنهای کنگره برای ثبت ورود و خروج افراد و همچنین صفهای طولانی شرکتکنندگان برای أخذ گواهی حضور در برنامهها بوده است.
